LEES VERDER
Ze noemen hem gekscherend ‘Don Quichot’. Maar de vondst van een skelet op hun bouwperceel in Goor levert Michiel en Kitty ter Haar vooral kopzorgen op. Intussen smullen archeologen van wat ze hebben aangetroffen: waarschijnlijk een slachtoffer van de Tachtigjarige Oorlog.
Betonnen funderingsplaten en graafmachines ‘sieren’ de Bleekstraat; Michiel en Kitty kunnen eindelijk verder met de bouw van hun nieuwe huis op ‘Het Schild’ in Goor. Want dat liep wekenlange vertraging op door de vondst van de menselijke restanten.
Historisch belang
De woning in aanbouw vormt ook de aanleiding tot de bizarre ontdekking. Kitty: “Het Schild is van groot belang geweest in de historie van Goor. Vandaar dat we van de gemeente eerst grondonderzoek moesten laten doen voordat we konden beginnen met de bouw.”
Tijdens dat onderzoek stuit het ingehuurde archeologische adviebureau Transect op iets bijzonders. Er is een stuk ‘vaste’ grond dat in al die eeuwen nog nooit is omgeploegd. Voor het eerst gaat daar de schop in. Niet lang daarna gaan alle alarmbellen af als er menselijke botten tevoorschijn komen. Al snel wordt een compleet skelet blootgelegd.
“Een unieke vondst”, zegt archeoloog Matthijs Sonneveld van Transect. “Ik heb het zelf nog nooit eerder meegemaakt. We vinden wel vaker menselijke resten, maar niet vaak in deze staat en situatie. Rond het skelet troffen we aardewerk en scherven aan die dateren van de 16e eeuw. Dus onze eerste schatting is dat die persoon zo’n vierhonderd jaar geleden begraven moet zijn.”
Al is begraven een groot woord. Sonneveld: “Het is opvallend dat de kuil waarin we de restanten vonden veel groter was dan noodzakelijk. Maar je gaat geen groter graf graven als het niet nodig is. Normaal vinden we ook nog wel eens spijkers van een grafkist, nu niet. Het lijkt erop dat hij snel in een gat onder de grond is gestopt. Dat gebeurt vaker in oorlogstijd en daarom is onze eerste aanname dat het een slachtoffer van de Tachtigjarige Oorlog is.”
Onderzoek
Transect is nog volop bezig met het onderzoek en er zijn nog veel vragen. Wat is de doodsoorzaak? Was het een Spaanse soldaat die in Twente was gelegerd om te vechten in de Tachtigjarige Oorlog? Of een omgekomen Nederlander? Archeoloog Sonneveld denkt niet dat op alle vragen antwoorden zullen komen. “De schedel is in vrij slechte staat, daar kunnen we normaal veel mee achterhalen. Als hij al gewond zou zijn aan zijn hoofd is dat nu moeilijk vast te stellen. Bovendien zijn er in de loop der jaren ook beschadigingen ontstaan. We denken dat het een man is, maar dat kunnen we zelfs nog niet met zekerheid zeggen.”
Om gedetailleerde gegevens te achterhalen is de zogeheten strontium-isotopenanalyse een middel. Sonneveld legt uit: “Het water dat iemand drinkt in zijn jeugd, wordt opgeslagen in de kiezen. Aan de hand daarvan zou je de geboortegrond kunnen achterhalen. De vraag is of de botten daar nog goed genoeg voor zijn.”
Kitty en Michiel mogen de vondst aanvankelijk niet aan de grote klok hangen. Michiel: “Ik wist het ook niet, maar er schijnt een levendige illegale handel te zijn in skeletten. De onderzoekers wilden ook geen ‘ramptoerisme’ dat het werk zou kunnen hinderen.”
Rekening
Er wacht nog een fors financieel offer. Michiel: “We draaien zelf voor de kosten op. Dat gaat in de duizenden euro’s lopen. Alleen het opgraven kost ons al drieduizend euro, dan heb ik nog niet over verdere onderzoeken.”
En zo houdt Don Quichot de gemoederen weer bezig. Zoals de dwaze ridder dat ook deed als fictief hoofdpersoon in het beroemde gelijknamige boek, dat rond 1600 verscheen. “Ik hoop dat we er over twintig jaar met een glimlach op terug kunnen kijken”, besluiten Michiel en Kitty. (Lees verder onder de foto)
De Tachtigjarige Oorlog en de ‘Slag om Goor’.
Ruim vierhonderd jaar geleden woedt in Nederland de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Het is de opstand van de Verenigde Nederlanden onder leiding van Willem van Oranje tegen de Spaanse overheerser die uiteindelijk zal leiden tot het Nederland zoals we dat nu kennen.
In Twente kenmerkt de strijd zich door korte, felle belegeringen. Het heeft veel weg van wat we nu een guerrilla-oorlog zouden noemen. Doordat veel soldaten zich verhuren aan de best betalende partij is er bij de boeren en burgers veel verwarring over de samenstelling van de legers.
In 1581 onstaat een venijnige slag om Goor, dat vanwege de strategische ligging van belang is. Een zogeheten ‘Staatsenleger’ van zo’n 1000 soldaten en ruiters probeert met een verrassingsaanval een Spaans garnizoen uit Goor weg te jagen. Vooral op Het Schild, nu een woonwijk aan de rand van het centrum, wordt stevig gevochten. Na een week komen de Spanjaarden als winnaar uit de bus. Ze schenden de dan geldende oorlogswetten door na de overgave toch nog honderd Nederlandse soldaten te vermoorden.
Journalistiek tags: